Zwolnienie z pracy to jedna z najbardziej stresujących sytuacji zawodowych. Niezależnie od przyczyny rozstania z pracodawcą, warto wiedzieć, jakie przysługują Ci prawa i z jakich świadczeń możesz skorzystać. Znajomość obowiązujących przepisów nie tylko pomaga w ochronie własnych interesów, ale też daje poczucie kontroli nad sytuacją.
W tym artykule omawiamy, jakie prawa przysługują pracownikowi po otrzymaniu wypowiedzenia oraz w jakich przypadkach można ubiegać się o odprawę, odszkodowanie lub dni wolne na poszukiwanie nowej pracy.
Okres wypowiedzenia – od czego zależy?
Jednym z pierwszych elementów, na które warto zwrócić uwagę po otrzymaniu wypowiedzenia, jest okres wypowiedzenia. Jego długość zależy od rodzaju umowy oraz stażu pracy u danego pracodawcy.
W przypadku umowy na czas określony lub nieokreślony:
- 2 tygodnie – jeśli pracujesz krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc – gdy jesteś zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące – jeśli pracujesz u danego pracodawcy dłużej niż 3 lata.
Umowa na okres próbny:
- 3 dni – przy okresie próbnym krótszym niż 2 tygodnie,
- 1 tydzień – jeśli trwa dłużej niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie – gdy okres próbny wynosi 3 miesiące.
Warto wiedzieć: wypowiedzenia liczone w tygodniach kończą się zawsze w sobotę, a wypowiedzenia liczone w miesiącach – ostatniego dnia miesiąca.
Wynagrodzenie i zwolnienie z obowiązku pracy
Po wręczeniu wypowiedzenia pracodawca może Cię zwolnić z obowiązku świadczenia pracy. Oznacza to, że nie musisz przychodzić do firmy, ale nadal masz prawo do pełnego wynagrodzenia za cały okres wypowiedzenia.
To rozwiązanie jest często stosowane w przypadku rozwiązywania stosunku pracy w sposób bezkonfliktowy, lub gdy pracodawca nie chce już angażować pracownika w działania firmy.
Urlop i ekwiwalent za niewykorzystany wypoczynek
W okresie wypowiedzenia pracodawca ma prawo nakazać Ci wykorzystanie zaległego lub bieżącego urlopu wypoczynkowego. W praktyce oznacza to, że zamiast zwolnienia z obowiązku pracy – możesz zostać skierowany na urlop.
Jeśli nie zdążysz wykorzystać wszystkich dni urlopowych – przysługuje Ci ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop, który wypłacany jest przy zakończeniu stosunku pracy.
Dni wolne na szukanie pracy
Jeśli to pracodawca wypowiedział Ci umowę, masz prawo do płatnych dni wolnych na poszukiwanie nowego zatrudnienia.
Wymiar dni wolnych zależy od długości okresu wypowiedzenia:
- 2 dni robocze – jeśli wypowiedzenie trwa 2 tygodnie lub 1 miesiąc,
- 3 dni robocze – przy 3-miesięcznym okresie wypowiedzenia.
Uwaga: to uprawnienie nie przysługuje, jeśli to Ty składasz wypowiedzenie.
Kiedy przysługuje odprawa?
W niektórych przypadkach możesz otrzymać odprawę pieniężną. To świadczenie przysługuje, gdy:
- rozwiązanie umowy następuje z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (np. likwidacja stanowiska, redukcja etatów),
- firma zatrudnia minimum 20 pracowników,
- rozwiązanie umowy nie wynika z winy pracownika.
Wysokość odprawy zależy od Twojego stażu pracy:
- 1-miesięczne wynagrodzenie – jeśli przepracowałeś mniej niż 2 lata,
- 2-miesięczne wynagrodzenie – dla pracowników z doświadczeniem od 2 do 8 lat,
- 3-miesięczne wynagrodzenie – gdy pracujesz ponad 8 lat.
W 2025 roku maksymalna kwota odprawy wynosi 69 990 zł brutto – to 15-krotność nowego minimalnego wynagrodzenia (4666 zł brutto).
Odwołanie do sądu pracy – Twoje prawo do walki
Uważasz, że Twoje zwolnienie było niesłuszne? Masz prawo złożyć pozew do sądu pracy.
Masz na to 21 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia.
W postępowaniu możesz domagać się:
- przywrócenia do pracy (jeśli są ku temu podstawy),
- albo odszkodowania (w wysokości nawet do trzymiesięcznego wynagrodzenia).
Składając odwołanie, warto mieć wsparcie prawnika, który oceni realne szanse i pomoże opracować argumentację.
Świadectwo pracy – kiedy i co powinno zawierać?
Po zakończeniu stosunku pracy pracodawca ma obowiązek niezwłocznie wydać świadectwo pracy. Dokument ten potwierdza Twoje zatrudnienie i zawiera informacje m.in. o:
- okresie pracy,
- zajmowanym stanowisku,
- trybie rozwiązania umowy,
- wykorzystanym urlopie,
- ewentualnych świadczeniach z ZFŚS.
Pamiętaj: świadectwo pracy jest niezbędne m.in. przy kolejnych rekrutacjach i ustalaniu prawa do zasiłków.
Potrzebujesz pomocy? Skonsultuj się z prawnikiem
Zwolnienie z pracy to zawsze trudna sytuacja – zarówno emocjonalnie, jak i organizacyjnie. Dlatego warto zadbać o swoje interesy już na etapie wypowiedzenia.
Jeśli masz wątpliwości co do legalności działań pracodawcy, nie wiesz, czy przysługuje Ci odprawa lub zastanawiasz się, jak prawidłowo odwołać się od wypowiedzenia – wsparcie profesjonalnego pełnomocnika może okazać się kluczowe.
👉 Skonsultuj się z radcą prawnym już teraz.